"همزمان با خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، منطقه فراموش شده آسیای مرکزی با تهدید جدیدی از سوی شبه نظامیان اسلام‌گرای تندرو مواجه است."
به گزارش انصار به نقل از (ایسنا)، شبکه خبری بی.بی.سی در گزارشی تحت عنوان "نگرانی آسیای مرکزی از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان" می‌نویسد: (پنج جمهوری آسیای مرکزی نسبت به پیامدهای خروج نیروهای امریکایی از افغانستان در سال 2014 میلادی به شدت نگران هستند.
از آنجایی که آنها با حملات جنبش اسلام‌گرایان افراطی ازبکستان (IMU) و دیگر گروه‌های مرتبط با القاعده قبل و بعد از حملات 11 سپتامبر 2001 میلادی مواجه بوده‌اند، نگران تشدید حملات افراط‌گرایان به مرزهایشان از افغانستان و پاکستان هستند.
و گزارش‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه جنبش افراطیون ازبکستان و متحدانش در تلاشند تا پایگاه‌های جدیدی را مجاور مرز افغانستان تا آسیای مرکزی ایجاد کنند.
عبدالعزیز کامیلف، وزیر امور خارجه ازبکستان و ارلان ادریسف، همتای قزاقستانی‌اش در حالی که به نشست 27 سپتامبر مجمع عمومی سازمان ملل اشاره کردند، نسبت به تهدیدهای جدی منطقه‌ای و امنیت جهانی از سوی تروریسم، افراط‌گرایی و قاچاق مواد مخدر که پس از سال 2014 میلادی از افغانستان نشات می‌گیرد، هشدار دادند.
آنها به طور جداگانه غرب را مقصر عدم دستیابی به یک راه حل سیاسی در رابطه با جنگ افغانستان پیش از خروج نیروهای امریکایی در سال 2014 دانستند.
این پنج جمهوری یعنی ازبکستان، تاجیکستان، قزاقستان، قرقیزستان و ترکمنستان به دلیل ناکامی‌های امریکایی‌ها یا نیروهای سازمان آتلانتیک شمالی (ناتو) برای تضمین صلح در داخل افغانستان یا دستیابی به توافق منطقه‌ای در میان کشورهای هم مرز افغانستان، برای تضمین امنیت منطقه پس از سال 2014 میلادی به آنها اعتماد ندارند.
آنها از سوی دولت کابل و امریکا از نظر سیاسی احساس بی‌اعتنایی و تحقیر می‌کنند.
این در حالی است که کشورهای آسیای مرکزی از آنجایی که نمی‌توانند در مورد یک برنامه مشترک برای حفاظت از منطقه خود پس از سال 2014 به توافق برسند به شدت با یکدیگر اختلاف دارند.
برخی از آنها به رئیس قدیمی خود یعنی روسیه باز می‌گردند.
پارلمان تاجیکستان در اول اکتبر سال جای میلادی معاهده‌ای را با مسکو به منظور تمدید حضور پایگاه‌ها و نیروهای روسیه تا 30 سال آینده در این کشور امضا کرد.
روسیه 6000 نیروی مستقر در سه شهر تاجیکستان دارد تا از مرز این کشور با افغانستان دفاع کنند.
تجارت تریاک
آسیب‌پذیرترین کشورها تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان هستند که 1200 مایل (1900 کیلومتر) مرز مشترک با شمال افغانستان دارند.
در حال حاضر تاجیکستان با یک ارتش آموزش ندیده، بحران شدید اقتصادی و سازمان‌های غیراخلاقی و کثیف که در نتیجه تجارت تریاک تشکیل شده‌اند، ضعیف‌ترین کشور منطقه محسوب میشود.
جنبش اسلام‌گرایان افراطی ازبکستان و دیگر گروه‌ها چندین سال تلاش کردند تا پایگاهی را در نزدیکی شهر شمالی قندوز و شهر مرزی امام صاحب ایجاد کنند.
پیش‌تر درگیری‌های میان جنبش اسلام‌گرایان افراطی ازبکستان و نیروهای امریکا و آلمان که در این منطقه مستقر بودند، در گرفته بود اما نیروهای امریکا و آلمان در حال حاضر از این منطقه خارج شده و مسئولیت برقراری امنیت را به ارتش افغان سپرده‌اند.
گزارش‌های اخیر حاکی از تهدید شدیدی است که از ولایت بدخشان واقع در شمال غرب افغانستان نشات می‌گیرد.
حدود 500 شبه نظامی، نیروهای افغان را از چندین منطقه در این ولایت بیرون کرده و در تلاشند تا کنترل "اشکاشیم" را که یک منطقه و شهر مهم در مرز افغانستان است، به دست گیرند. این منطقه تنها از طریق رود باریک "پنج" از افغانستان جدا شده است که در زمستان یخ میزند و حمله به تاجیکستان را آسان‌تر می‌سازد.
اصلی‌ترین پایگاه جنبش اسلام‌گرایان افراطی ازبکستان منطقه "وردوج" است که در مرکز بدخشان، جایی که برخی از جمعیت محلی به اجبار به وهابیسم گرویده‌اند، قرار دارد.
منطقه کوهستانی بدخشان که در رشته کوه‌های پامیر و هندوکوش واقع شده به نفع شبه نظامیان است. آنها می‌خواهند منطقه وسیعی را اشغال کنند، جایی که مربوط به جنوب تاجیکستان، مرز شمال غربی پاکستان و شرق افغانستان است.
در شمال شرق کریدور "واخان" و مرز چین قرار دارد که جنبش اسلام‌گرایان افراطی ازبکستان از جمعیت مسلمانان چین یا اویغور سرباز می‌گیرد.
بیشتر این منطقه از دسترس نیروهای عادی به ویژه ارتش افغانستان خارج است که فاقد نیروی هوایی کارآمد می‌باشند.
پاکستان یکی از منابع مهم تدارکاتی برای شبه نظامیان است و گروه‌های شبه نظامی پاکستانی نقش مهمی در حمایت از جنبش اسلام‌گرایان افراطی ازبکستان ایفا می‌کنند. جنبش اسلام‌گرایان افراطی ازبکستان نیز در عوض از طریق پولی که از قاچاق مواد مخدر به دست می‌آورند، هزینه خدمات آنها را پرداخت می‌کنند.
کنترل القاعده
گمان می‌رود شبه نظامیان مستقر در پاکستان چند گروه را تشکیل داده‌اند که نشانگر گسترش منافعشان در آینده آسیای مرکزی است.
آنها شامل جنبش اسلام‌گرایان افراطی ازبکستان، شبه نظامیان طالبان پاکستان و افغانستان، گروه "پنجابی" پاکستانی، لشکر طیبه و اتحادیه جهادی اسلام‌گرایان، گروهی که از میان مسلمانان ترک و اروپایی و همچنین آسیای مرکزی سرباز می‌گیرد و گفته میشود که مستقیما توسط القاعده کنترل می‌شوند، هستند.
خطر استراتژیک این است که شبه نظامیان تلاش می‌کنند تا پیش از سال آتی میلادی کل شمال شرق افغانستان را تحت کنترل بگیرند بنابراین آنها می‌توانند پایگاه بزرگ عملیاتی علیه دولت کابل داشته باشند.
جنبش اسلام‌گرایان افراطی ازبکستان تحت رهبری "جمعه نمانگانی" پیش از 11 سپتامبرحملاتی را در سه کشور آسیای مرکزی صورت دادند اما سپس به افغانستان عقب‌نشینی کرده و به طالبان و القاعده پیوستند.
پس از کشته شدن نمانگانی در حمله امریکا در سال 2001 میلادی، اعضای باقی مانده جنبش اسلام‌گرایان افراطی ازبکستان به مناطق قبیله‌نشین پاکستان، جایی که خود را سازماندهی کرده بودند، عقب نشینی کردند.
پس از آنکه دولت ازبکستان در سال 2005 میلادی بیش از 1000 تن را در اندیجان واقع در دره فرغانه قتل عام کرد، جنبش اسلام‌گرایان افراطی ازبکستان تعداد بسیاری زیادی عضو جدید به دست آورد.
از آن زمان مبارزان جنبش اسلام‌گرایان افراطی ازبکستان با طالبان افغانستان و پاکستان و القاعده علیه ارتش‌های اسلام‌آباد، کابل و امریکا مبارزه می‌کنند.
ثروت نفتی و گازی
جنبش اسلام‌گرایان افراطی ازبکستان از تمامی ملیت‌ها در آسیای مرکزی و همچنین اویغور، پاکستان، چچن و دیگر گروه‌های قومی از قفقاز سرباز می‌گیرد.
برای نخستین بار گزارش‌هایی درباره حضور قزاق‌ها و ترک‌ها در میان این مبارزان در بدخشان به دست آمده است. اصولا این دو گروه قومی از شبه نظامیان حمایت نمی‌کردند.
با وجود ثروت‌های نسبی نفتی و گازی، آسیای مرکزی از نظر سیاسی یکی از مهجورترین مناطق جهان محسوب میشود. کشورهای این منطقه هنوز به شدت نسبت به قصد خارجی‌ها با دیده شک و تردید نگاه می‌کنند. در دیده آنها امریکایی‌ها منفور شده، به روس‌ها اعتماد نیست و از نفوذ زیاد چینی‌ها نیز هراس وجود دارد.
با این حال آسیای مرکزی در حال حاضر با تهدید جدیدی از سوی شبه نظامیان اسلام‌گرای افراطی مواجه است.)
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/932
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
